Slachtoffer van cybercrime?

ConsumerConnect is een meldpunt van de FOD Economie dat specifiek is ontworpen voor consumenten die slachtoffer zijn van oneerlijke online praktijken. In plaats van het algemeen overheidsmeldpunt, kunnen consumenten hier terecht voor meldingen over inbreuken op de consumentenwetgeving. Het is belangrijk om te weten dat je als melder de hoedanigheid van consument moet hebben. Bedrijven of organisaties moeten zich wenden tot het algemeen overheidsmeldpunt.

Daarnaast biedt ConsumerConnect een thematisch overzicht van consumentenrechten. Dit overzicht omvat verschillende gebieden zoals reizen, telecomdiensten, energiecontracten, verzekeringen, reclame, en meer. Dit helpt consumenten om een beter inzicht te krijgen in hun rechten en hoe ze deze kunnen uitoefenen.

Als de instanties die hier vermeld zijn je niet verder kunnen helpen of als je het slachtoffer bent van een misdrijf en een klacht wilt indienen, dan wordt aangeraden om contact op te nemen met de lokale politie van je woonplaats of via het digitale loket van de politie. Het indienen van een klacht bij de lokale politie is vooral aanbevolen in gevallen zoals diefstal, beschadiging van eigendommen, bedreigingen, stalking, toebrengen van slagen en verwondingen, oplichting, verlies van voorwerpen of documenten, en niet-consensuele verspreiding van seksueel getinte inhoud (wraakporno). Dit zorgt ervoor dat je de nodige hulp en ondersteuning krijgt in situaties waarin je rechten mogelijk zijn geschonden. 

Het Algemeen Overheidsmeldpunt is het resultaat van een partnerschap tussen verschillende Belgische federale diensten en agentschappen. Deze omvatten de Federale Overheidsdienst Economie, Financiën, Volksgezondheid, Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst, Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten, Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen, Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten, en het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie.

Dit meldpunt is ontworpen om slachtoffers van bedrog, fraude of als hun rechten als consument of bedrijf niet zijn gerespecteerd te helpen. Het biedt onmiddellijk op maat gemaakt advies over hoe men zijn rechten kan afdwingen. Het platform accepteert meldingen van individuen of bedrijven over illegale handelspraktijken en bedrog, zoals misleidende reclame of prijsaanduiding, problemen met krediet, ongewenste oproepen of e-mails, leveringsproblemen, onjuiste voedseletikettering, garantieproblemen, niet-naleving van het rookverbod, enz. Het behandelt ook fraude zoals phishing, spoofing (doen alsof je online iemand anders bent), valse vouchers per e-mail, zwartwerk/zwartwerk/valse zelfstandigheid, enz., en oplichting met valse facturen, valse loterij, valse boetes per e-mail,

Individuen of bedrijven kunnen meldingen doen met betrekking tot sociale fraude. Dit omvat een breed scala aan kwesties zoals onaangegeven werk, illegale tewerkstelling, ongunstige arbeidsomstandigheden, discriminatie op het werk, economische uitbuiting of mensenhandel, oneerlijke concurrentie of sociale dumping. Deze meldingen zijn cruciaal voor het aanpakken van onrechtvaardigheden in de arbeidsmarkt en het waarborgen van eerlijke arbeidspraktijken. 

Bij het melden van beelden van seksueel misbruik van kinderen (CSAM), wordt een gespecialiseerd team ingeschakeld dat gebonden is aan beroepsgeheim. Dit team analyseert de beelden en bij vermoedens van misbruik van minderjarigen, worden de beelden doorgestuurd naar de federale politie of naar het INHOPE-platform als de beelden in het buitenland worden gehost. Dit zorgt voor een grondige en vertrouwelijke behandeling van dergelijke gevoelige meldingen. 

Het CERT, onderdeel van het Centre for Cybersecurity Belgium, is verantwoordelijk voor het analyseren, beperken en bestrijden van cyberaanvallen. Als jouw organisatie het slachtoffer wordt van cyberincidenten zoals ransomware, hacking, virusinfecties, DDOS-aanvallen, enz., dan is het raadzaam om dit als een incident te melden bij het CERT. In sommige gevallen, zoals aangegeven in de NIS en NIS2 richtlijnen, is het melden van dergelijke incidenten zelfs verplicht. Dit zorgt voor een gecoördineerde aanpak van cyberbeveiligingsincidenten en helpt bij het handhaven van de digitale veiligheid van organisaties. 

Safeonweb.be, een initiatief van het Centre for Cybersecurity Belgium, is een platform dat zich richt op het bieden van concrete hulp en oplossingen voor slachtoffers van cyberincidenten, in plaats van alleen het melden van een incident. Het platform streeft ernaar om burgers snel en correct te informeren en adviseren over cybersecurity, actuele digitale dreigingen en online veiligheid. Het is een waardevolle bron voor vragen rond cyberpesten, hulpvraagfraude, phishing, spoofing, ransomware, CEO-fraude, DDOS-aanvallen, sextortion of als je slachtoffer bent van één van deze praktijken of een andere vorm van online oplichting. Het biedt dus een uitgebreide ondersteuning voor mensen die te maken hebben met diverse vormen van cyberdreigingen.

Met de toenemende populariteit van online winkelen en tweedehandssites zoals Vinted, 2ehands, Marktplaats en Facebook Marketplace, proberen oplichters helaas hiervan te profiteren. Safeonweb biedt nuttige tips voor veilig online kopen/verkopen. Als je toch slachtoffer wordt van oplichters, zijn er verschillende stappen die je kunt nemen. 

Neem onmiddellijk contact op met Card Stop als je je krediet- of bankkaartgegevens hebt doorgegeven. Contacteer je bank om de laatste betaling te blokkeren en eventueel de rekening. Doe aangifte bij de politie als er daadwerkelijk geld van je bankrekening is gestolen. Meld het incident via ConsumerConnect. Waarschuw het platform waarop je je aankoop deed en meld dat de koper/verkoper onbetrouwbaar is. 

Stuur ten slotte het verdachte bericht waarop je hebt geklikt door naar verdacht@safeonweb.be. Deze stappen helpen je om jezelf te beschermen tegen verdere schade en om anderen te waarschuwen voor mogelijke oplichters.

Het melden van oneerlijke praktijken garandeert niet altijd een oplossing of compensatie voor eventuele kosten of verliezen. Daarom is het raadzaam om te controleren of er een specifieke ombudsdienst bestaat die je probleem kan behandelen en kan bemiddelen.

ConsumerConnect biedt een overzicht van ongeveer tien specifieke ombudsdiensten. Als er geen specifieke ombudsdienst is voor jouw situatie, kun je terecht bij de centrale Consumentenombudsdienst. Deze diensten kunnen je helpen bij het navigeren door complexe situaties en het vinden van mogelijke oplossingen.